Sky is not the limit

Scanway, choć działa na polskim rynku od dłuższego czasu, nadal cieszy się opinią startupu. Po części odpowiada za to profil technologiczny tej firmy. Gdybyśmy mieli szukać porównań, nie sięgnęlibyśmy jednak po oczywiste przykłady: AirBnb, Facebook, Google, Uber. Scanway bliżej ma do SpaceX; to firma, która działa w branży kosmicznej. Balluff i Matrix Vision pozostają ze Scanway w bliskiej współpracy, dostarczając kosmicznym pionierom narzędzi potrzebnych do skutecznego podboju „ostatniej granicy”.

Kosmos po polsku

Zanim przejdziemy jednak do rzeczy, kilka uwag o kosmosie. A w szczególności – o branży kosmicznej.

Mówienie o „polskiej branży kosmicznej” ma tyle sensu, co mówienie o „niemieckiej” czy „angielskiej”: niewiele. Nawet bardzo duże państwa, takie jak Stany Zjednoczone, Rosja czy Chiny, nie podbijają kosmosu w stu procentach samodzielnie.

„W obu sektorach, w których realizujemy się jako spółka – a są to przemysł i kosmos, międzynarodowość jest niejako wpleciona w rytm funkcjonowania rynku. Międzynarodowe targi, wideorozmowy z przedstawicielami innych kontynentów, regularne wizyty zagraniczne… W tak aktywnie działających sektorach, szerokość geograficzna nie ma znaczenia”.

– mówi Jędrzej Kowalewski, CEO firmy Scanway. Natychmiast jednak dodaje, że działalność w Polsce to Scanway naturalny ruch. Podkreśla także:

„Chcemy rozwijać rodzime branże, a lokalizacja Polski nie stoi na przeszkodzie. Polski rynek sprzyja wszelkim innowacjom”.

Sprzyja również innowacjom w branży kosmicznej. Nasz kraj przyjął niedawno strategię kosmiczną – tzw. „Polską Strategię Kosmiczną”. Coraz łatwiej również o dofinansowania, przynajmniej na wczesnym etapie działalności; odpowiadają za to programy takie jak (m.in.) Szybka Ścieżka (Naukowe Centrum Badań i Rozwoju). Oczywiście projekty R&D, szczególnie te duże – a do takich niewątpliwie należą projekty realizowane w przestrzeni kosmicznej – nie kończą się zwykle na wczesnym etapie. To nie stanowi jednak przeszkody.

ScanSAT

To właśnie m.in. dzięki dofinansowaniu z NCBR – jak również z Unii Europejskiej – Scanway mógł rozpocząć pracę nad projektem ScanSAT, czyli najdokładniejszym w historii Polski satelitą do obserwacji Ziemi. Do obserwacji – ma się rozumieć – z przestrzeni kosmicznej.

„W tym projekcie skupiamy się głównie na instrumencie obrazującym. Jest on sercem satelity. Chcemy rejestrować obiekty o rozmiarze mniejszym niż 5 metrów – i chcemy robić to z odległości 500 km. Jest to tak jak gdyby obserwować główkę od zapałki z odległości kilometra”.

– mówi Jędrzej Kowalewski

Jak jednak zawsze w takich przypadkach, łatwiej powiedzieć niż zrobić. Aby osiągnąć taką precyzję, Scanway zaprojektował autorski teleskop. Choć teleskop ten implementuje szereg rozwiązań optymalizacyjnych (głównie na polu wydajności optyki), nie przeszkodziło to w jego radykalnej miniaturyzacji. Teleskop musi bowiem zmieścić się na wybranej przez Scanway platformie satelitarnej: w tym przypadku – w nanosatelicie klasy CubeSat 6U. Jej rozmiary to 34x20x10 centymetrów.

„Pomimo niewielkich rozmiarów nasze urządzenie obrazujące w niczym nie będzie ustępowało satelitom rozwijanym przez międzynarodowe agencje kosmiczne. ScanSAT, przy użyciu naszego autorskiego teleskopu, będzie rejestrował w wysokiej rozdzielczości obiekty o rozmiarze mniejszym niż 5 metrów”.

– opowiada CEO Scanway.

Wszystko to, oczywiście, ze wspomnianej wcześniej odległości 500 km, a przy dobrych warunkach – nawet i większej. W ten sposób projekt ScanSAT wpisuje się w definicję Space 4.0. Satelity projektowane przez Scanway mają być ponadto znacznie tańsze od produktów konkurencji.

„Możemy ich wysłać w kosmos 50, a nadal będą kosztowały tyle, co jeden duży satelita. Nawet gdyby zepsuło się 10%, to zostanie jeszcze 45 satelitów. W przypadku jednej dużej jednostki, jak to mówią, failure is not an option. Tutaj bierzemy pod uwagę zawodność urządzeń w przestrzeni kosmicznej”.

– twierdzi Kowalewski.

EagleEye, DREAM i TRACZ

ScanSAT nie jest jednak jedynym przedsięwzięciem kosmicznym realizowanym obecnie przez Scanway. Do pozostałych projektów tej firmy – zarówno bieżących, jak i już zakończonych – należą EagleEye, DREAM i TRACZ.

W założeniach EagleEye przypomina trochę ScanSAT. Przedsięwzięcie to realizowane jest jednak w ramach konsorcjum zrzeszającego Scanway oraz największe polskie podmioty działające w przemyśle kosmicznym. Cel – ponownie: opracowanie mikrosatelitów do obserwacji Ziemi, urządzeń zdolnych do osiągania bardzo wysokiej rozdzielczości z bardzo niskiej orbity ziemskiej. Scanway odpowiada za dostarczenie teleskopu, czyli urządzenia obrazującego – koniecznie od razu z odpowiednią kamerą oraz elektroniką do akwizycji danych.

Natomiast DREAM i TRACZ to projekty zakończone. Ten pierwszy realizowany był w ramach programu edukacyjnego ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej). W ramach DREAM Scanway stworzył komorę pomiarową wraz z systemem wizyjnym, które wykorzystane zostały następnie do przeprowadzenia eksperymentu na orbicie okołoziemskiej. Eksperyment miał sprawdzić, w jaki sposób przebiega wiercenie w warunkach obniżonej grawitacji; cel – zbadanie, co musimy wziąć pod uwagę, jeżeli w przyszłości zamierzamy eksploatować asteroidy pod kątem surowców naturalnych. W eksperymencie wykorzystano m.in. kamerę MV-BlueLynx-X, dostarczoną przez Balluff i Matrix Vision.

Podobne zadanie przypadło Scanway w ramach projektu TRACZ. Tutaj obiektem monitoringu był jednak chwytak typu jamming gripper. Eksperyment badał jego działanie w warunkach mikrograwitacji.

Firma Scanway uczestniczyła również w innych projektach edukacyjnych ESA. Z tych ważniejszych warto wymienić HEDGEHOG oraz HyperCells.

Kamery Matrix Vision

Oczywiście w tworzeniu systemów wizyjnych, szczególnie tych o dużej (ogromnej) precyzji, kluczową rolę odgrywają kamery. To właśnie na tym polu Scanway współpracuje z firmami Balluff i Matrix Vision.

„Matrix Vision oferuje najlepsze połączenie małych gabarytów z możliwościami akwizycji i obróbki obrazu, szczególnie w przypadku kamer linii smart. To właśnie kamera MV-BlueLynx-X znalazła swoje miejsce w locie w projekcie DREAM. Ponadto kamery z serii MV-BlueCougar obraz BlueFOX to optymalne połączenie dobrej ceny, prędkości działania i odporności na niesprzyjające warunki. Stosujemy je w części naszych realizacji na liniach produkcyjnych. Dzięki rozwiązaniom Matrix Vision Scanway może oferować przede wszystkim systemy elastyczne oraz odporne na trudne warunki środowiska przemysłowego oraz kosmicznego. Oferta Matrix Vision pozwala wdrażać systemy zdolne do szybkiego przeprogramowania oraz dostarczające obrazy w wysokiej jakości przy maksymalnej prędkości akwizycji”.

– mówi Kowalewski. Jakie są zalety rozwiązań dostarczanych przez Matrix Vision?

„Przede wszystkim doceniamy odporność na warunki i prędkość działania, a także proste i odpowiedzialne rozwiązania techniczne kamer Matrix Vision. To właśnie te cechy są szczególnie pożądane w branży kosmicznej oraz w naziemnych liniach produkcyjnych.”

– wyjaśnia CEO Scanway.

W kosmosie i w przemyśle

Ale rozwiązania opracowane przez Scanway znajdują miejsce nie tylko w kosmosie.

„Naszych klientów można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to odbiorcy z branży kosmicznej. Druga to klienci z branży przemysłowej”

– mówi Kowalewski.

W tej drugiej grupie znajdują się m.in. reprezentanci spółek produkcyjnych czy działów kontroli jakości, a także reprezentanci mniejszych firm wytwórczych. Kompozyty, automotive, branża spożywcza – wszystkie te firmy potrzebują rozwiązań umożliwiających zaawansowaną obserwację procesu produkcji. Nadrzędnym celem jest bezpieczeństwo.

„Klienci z tej branży zgłaszają się do nas z problemem w postaci niewystarczająco dobrej detekcji wad, z potrzebą zapewnienia ściślejszej kontroli jakości każdego wyprodukowanego egzemplarza produktu. W ten sposób minimalizują straty i ograniczają emisję odpadów powstających na skutek niedoskonałości produkcyjnych”.

Kamery przemysłowe produkowane przez Matrix Vision sprawdzają się również – albo może przede wszystkim – w takich zastosowaniach. Wspomniane wcześniej cechy produktów Balluff/Matrix Vision, czyli niezawodność, prędkość działania oraz proste i odpowiedzialne rozwiązania techniczne czynią je oczywistym wyborem dla Scanway.

„To właśnie te cechy są szczególnie pożądane w branży kosmicznej oraz na liniach produkcyjnych. Oba te środowiska wyróżniają się ogromnym zapotrzebowaniem na niezawodność, co przemawia za cechami spotykanymi w produktach Matrix Vision”.

– podsumowuje Kowalewski.

Podsumowanie

Scanway współpracuje również z klientami z sektora naukowego. To wszelkiego rodzaju instytucje, np. ośrodki badawcze czy uczelnie, z którymi firma wymienia się wiedzą i rozwiązaniami.

Doświadczenia zdobyte podczas podboju kosmosu można z powodzeniem wykorzystywać na Ziemi. Warunki przemysłowe często stawiają przed inżynierami równie skomplikowane problemy; problemy wymagające równie dobrze przemyślanych rozwiązań. W tym sensie koncepcje Space 4.0 i Przemysłu 4.0 pozostają w bezpośredniej analogii.

„Początkiem współpracy Scanway i Balluff był wybór kamer Matrix Vision do rozmaitych projektów badawczo-rozwojowych i przemysłowych naszej firmy. W eksperymencie DREAM, będącym początkiem naszej współpracy, jak w każdym kosmicznym przedsięwzięciu, ważne było dopasowanie narzędzia pomiarowego do wykonywanego zadania oraz pewność działania. Dzięki dobraniu odpowiednich komponentów udało nam się obie te rzeczy osiągnąć”

– opowiada Kowalewski.

Jednak podbój kosmosu dopiero się rozpoczął, a przed nami wciąż dużo pracy. Dzięki firmom takim jak Scanway Polska ma szansę wziąć aktywny udział w tym złożonym procesie. Dzięki rozwiązaniom łączącym zalety Przemysłu 4.0 i Space 4.0 firmy Balluff i Matrix Vision współuczestniczą w tym przedsięwzięciu.